Ақмола облысының архивтер мен құжаттамалар басқармасының «Есiл ауданының мемлекеттiк архивi» коммуналдық мемлекеттiк мекемесi.
2018 жылғы
Есiл ауданының ерекше
мәндi және естен
кетпес даталар
Есiл қ.
2017 жыл
АЛҒЫСӨЗ
Есiл ауданының ерекше мәндi және естен кетпес оқиғалар күнтiзбесi Ақмола облысының архивтер мен құжаттамалар басқармасының «Есiл ауданының мемлекеттiк архивi» коммуналдық мемлекеттiк мекемесi
дайындалған.
Күнтiзбеге Есiл ауданының тарихынан аса маңызды оқиғалардың даталары, шаруашылық, мәдени өмiрi енгiзiлген.
Мүшелтойлы даталар мен оқиғаларды анықтаудың негiзгi көздерi ретiнде мұрағаттық картотекалар, мекемелердiң, ұйымдардың, «Хлебороб Приишимья» аудандық баспасөзi, «Ақмола облысы» энциклопедиясы, Альманах «Ақмола облысы — адамдар, оқиға, тарих, жад», Үлкен Кеңес Одағы энциклопедиясы.
Күнтiзбе мұрағаттық құжаттарды насихаттау мен таныстыру, қоғамдық бiрлестiктердiң қызметiн ақпараттық жабдықтау үшiн арналған.
Күнтiзбе үш тараудан тұрады. Бiрiншiде хронологиялық тәртiпте орналасқан, ерекше мәндi және естен кетпес даталардың тiзбесi көрсетiлген. Екiншi тарауға кнi анықталмаған оқиғалар. Үшiншi тарауда анықтамалар — аннотациялар мәлiметтерi мемлекеттiк мұрағаттың құжаттары, жарияланған көздер, мерзiмдi баспасөз бойынша анықтай алған 2018 жылдың ерекше мәндi даталарға жасалған.
Әр дата қорға не басқа көзге сiлтеуiмен жабдықталған.
Күнтiзбеге келесi қосымшалар берiлген:
1.2018 жылы мүшелтойлары не басқа естен кетпес даталары тойланатын болатын жеке қорлар иелерiнiң тiзiмi;
2.Қолданылған көздер мен әдебиеттер тiзiмi.
Архив директоры Д.Жусупбеков
09.09.2017
2018 жылғы ерекше мәндi және естен кетпес даталар
1 ақпан Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағатының құрылғанына 35 жыл (1983)
______________________
ЕАММ, қ.204
9 ақпан Ұлы Отан соғысына қатысушы Антонина Елисеевна Шинкарева-Крештаптың туғанына 95 жыл (1918) толар едi.
________________________
ЕАММ, қ.109
3 сәуiр Целина аумағындағы Целиноград облысы Есiл ауылдық ауданының Есiл қалалық ауылы Қазақ ССР ның Жоғарғы Кеңесiнiң Президиумының бұйрығымен ауданның қарауындағы қала қатарына қосылғанына 55 жыл (1963).
__________________________________
Энциклопедия «Ақмола облысы», Алматы, 2009.б.253
15 сәуiр Қазақ ССР мәдениетiнiң еңбек сiңiрген жұмыскерi, Красивинск кiтапханасының басқарушысы Тамара Ивановна Лисовойдың туғанына 80жыл (1938) толар едi.
__________________________________
ЕАММ, қ.103
9 мамыр Есiл ауданының құрметтi азаматы, Ұлы Отан соғысының қатысушысы Молдахметов Жұмабайдың туғанына 95 жыл (1923) толар едi.
Есiл аудандық мәслихатының 2008 жылдың 24 желтоқсанындағы №12/9 шешiмi
_____________________________________________
Альманах 4, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2009, б.112
12 қыркүйек Социалистiк еңбек қаһарманы, «Свободный» совхозының директоры Александр Андреевич Белобоконың туғанына 115 жыл (1903) толар едi.
_____________________________________________
Альманах 2, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2008, б.53
1 қазан Ауыл шаоруашылығының еңбек сiңiрген жумысшысы, Ейский совхозының мастерi Федор Прокофьевич Прядкиннiң туғанына 90 жыл (1928) толар едi.
_____________________________________________
ЕАММ, қ.107
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Красивинск» ауылдық Октябрьск кеңес орталығының орталық усадьбасына Ақсай ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.9
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Комсомольский» ауылдық Комсомольский кеңес орталығының орталық усадьбасына Орловка ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.9
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Мирный» ауылдық Ейский кеңес орталығының орталық усадьбасына Бiртал ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.9
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «37 лет Октября» ауылдық Маяковский кеңес орталығының орталық усадьбасына Юбилейный ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.10
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Маяковский» ауылдық Маяковский кеңес орталығының орталық усадьбасына Интернацональный ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.9
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Любимовский» ауылдық Любимовский кеңес орталығының орталық усадьбасына Раздольный ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.10
19 қараша 40 жыл бұрын (1973) Есiл ауданының «Дальний» ауылдық Дальний кеңес орталығының орталық усадьбасына Знаменка ауылы аты берiлген.
________________________________________________________________
«1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтың ауылдық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының тақырыпық құжаттар тiзбесi, б.10
3 желтоқсан Социалистiк Еңбек Қаһарманы, Есiл автотранспорттық кәсiпорынының жүргiзушiсi Николай Иванович Киреевтың туғанына 85 жыл (1933) толар едi.
__________________________________
ЕАММ, қ.90
9 желтоқсан Социалистiк Еңбек Қаһарманы, «Красивинский» совхозының тракторшы-машинистi Николай Васильевич Бондарьдың туғанына 85 жыл (1933) толар едi.
______________________________________________________
Альманах 2, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2008, б.57
11 желтоқсан Кеңес одағы қаһарманы, Дальний совхозының трактор-егiс бригадасының бригадирi, алғаш тың игерушi Данил Потапович Нестеренконың туғанына 100 жыл (1918) толар едi.
______________________________________________________
Мырзашев Р. «Хлеб Есиля», Алматы, 1977, б.9
1 ақпан Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағатының құрылғанына 35 жыл (1983)
Қазақ КСР министрлерiнiң Кеңесiндегi Бас мұрағат
басқармасының 1982 жылдың 28 қарашасындағы №97 бұйрығының негiзiнде 1983 жылдың 1 ақпанынан бастап Торғай оьлысының Мемлекеттiк мұрағатының Есiлдiк филиалы құрылды.
Облыстың әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының өзгеруiне байланысты мұрағаттың атауы да өзгердi: 1988 жылдың маусымынан бастап Целиноград облысы Мемлекеттiк мұрағатының Есiлдiк филиалы, 1990 жылдың тамызынан бастап Торғай облысы Мемлекеттiк мұрағатының Есiлдiк филиалы боп аталды.
Ақмола облысының мемлекеттiк мұрағатының 1997 жылдың 23 мамырындағы №6 бұйрығына байланысты Торғай облысының мемлекеттiк мұрағатының Есiлдiк филиалы Ақмола облысының мемлекеттiк мұрағатының қолданысына берiлдi.
Ақмола облысы әкiмiнiң 2000 жылдың 20 қарашасындағы №630 шешiмiнiң негiзiнде Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағаты құрылды.
Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағаты заңды тұлғаның мемлекеттiк қайта тiркеу туралы куәлiгiне байланысты атана бастады 2005 жылдың 19 наурызынан бастап Ақмола облысы мұрағаттар мен құжаматталар бөлiмiнiң «Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағаты» мемлекеттiк мекемесi, 2008 жылдың 9 маусымынан бастап — Ақмола облысы мұрағаттар мен құжаттамалар басқармасының «Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағаты» мемлекеттiк мекемесi, 2016 жылдың 27 мамырынан бастап «Есiл ауданының мемлекеттiк мекемесi» коммуналдық мемлекеттiк мекемесi деп аталды.
Мемлекеттiк мұрағат мекемелер, ұйымдар және кәсiпорындардың меншiктiң барлық формаларының құжаттарын пайдалануларын қабылдауды және сақтауды, есепке алуды және, соның iшiнде аудан аумағында орналасқан жойылған және жекешелендiрiлген аумақтардың құжаттарын жүргiзедi.
Мемлекеттiк тексерулердiң сақталуының мерзiмдерiн анықтау мақсаттарындағы құжаттардың құндылығын ұйымдастырады, ғылыми-анықтамалық аппараттық жүйенi жетiлдiредi. Ұйымдардың негiзiн және потенциалдық негiз жинақтауының есебiн жүргiзедi. Ұйымдарға әдiстемелiк — тәжiрибелiк, ведомствалық мұрағаттар, сарапшылық комиссиялар және iс-қағаздарын жүргiзу бойынша көмек көрсетедi.
Мұрағаттың 2017 жылдың 1 қаңтарындағы жайы бойынша құрамында сақтаудың31645 бiрлiктерi есептелген, 128 қорлар есептеледi, соның iшiнде тұрақты сақтау мерзiмi — 19868, жеке құрам бойынша — 11320, дербес тек — 85, фотоқұжаттар — 372.
Сақталған құжаттардың хронологиялық шеңберлерi 1920 жылдан 2013 жылға шейiн.
Қордың негiзiн топырақтардың тың игеру мерзiмiн басқару сипатының 50 жылдарда жасалған құжаттары құрайды. Құжаттар бiздiң ауданның саяси, экономикалық және мәдени өмiрi туралы.
Тарихи құндылық Омбы губерниясының Атбасар уездiнiң (1920 жыл) Красивый болыстық төңкерiс комитетiнiң қор көлемi бойынша аз ұсынады. Онда Кеңес сайлаулары нұсқау, сауалнама, Кеңес мүшелерiнiң тiзiмдерi және сайлау құқығынан айрылған тұлғалар бойынша материалдар бар.
Мемлекеттiк мұрағаттың жинақтаулары негiзгi қайнар көзi болып саналатын мекемелер мен ұйымдардың, кәсiпорындардың ресми құжаттарымен қатар, тарихи көздiң маңызды тобы адам өмiрiнiң әр түрлi тараптарының зерттеуi үшiн мәнi әсiресе ұлы жеке тектiк қорларды құжаттар болып табылады.
Жеке тектiк құжаттардың мұрағатында дербес 14 қор және 2 коллекция бар. Бұл қорларда социалистiк еңбек қаһарманы — Киреев Н.И., Копылов В.Е., Нечитайло Д.И., Полстяной А.П., ауыл шаруашылығының еңбек сiңiрген жұмыскерлерi Бирюков Е.А., Прядкин Ф.П., Финк.К.К., Шубин Н.Т., Эммих И.В., мәдениетке еңбек сiңiрген жұмыскерi Лисовая Т.И., Казахстанның еңбегi сiңген мұғалiмi Дернина Т.В. көрсетiлген.
Мұрағаттың жұмысының бағыттарының бiрi азаматтардың құқығы мен заңды мүдделерiн қамту үшiн қажеттi әлеуметтiк заңға сүйенген және тақырыптық сипаттың мұқтаждарын орындау болып табылады. Еңбек өтiлi және еңбекақы, медальдармен және ордендердi марапаттауды айғақ, тағы басқа нотариалдық құжаттардың көшiрмесi туралы анықтама беремiз.
_______________
ЕАММ, қ.204
9 ақпан Ұлы Отан соғысына қатысушы Антонина Елисеевна Шинкарева-Крештоптың туғанына 100 жыл (1918) толар едi.
Крештоп — Шинкарева Антонина Елисеевна (9 ақпан 1918 жыл-9 қаңтар 1997 жыл) Ворошиловоградской облысы Ровеньки қаласында жұмысшылар отбасында дүниеге келген, орыс.
1934 жылы 7 сыныпты бiтiрдi. 1934 жылдан бастап 1939 жылға шейiн Свердловский облыс Нижний Тагил қаласындағы «Уралвагонзаводтың» құрылысында жұмыс жасады. 1939 жылдан 1943 жылға шейiн Ровеньки қаласындағы мемлекеттiк банкте есепшi боп қызмет атқарды.
1943 жылы өз еркiмен майданға аттанды. 1945 жылға шейiн Севастополь полкi байланысында №74 байланысшы боп қызмет көрсеттi.
Украиналық, Белоруссиялық, Прибалтийский майданында соғысты. 1945 жылдың шiлдесiнде әскерден қайтты.
Жауынгерлiк зор еңбектерде "Жауынгерлiк зор еңбектерде" медальмен, "Кенигсбергтiң алынуына" медальмен, батырлық шабуыл және Кенигсбергтiң алынуындағы қатысуға, "1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Германиядағы Жеңiс үшiн" медальмен, мерейтойлық медальдармен марапатталды. Кеңес одағының маршалының Жоғарғы бас қолбасшысы жолдас Сталинның бұйрығы бойынша Антонина Елисеевна өте жақсы жауынгерлiк әскерлерде Шығыс Пруссиясындағы Норденбург, Даркемен, Бартенштайн, Прейсиш, Кенигсберг қалаларының алынуында ризашылық жариялады.
1945 жылдың соңынан 1954 жылға шейiн Кийма с. Мемлекеттiк банкте , 1954 жылдан 1973 жылға шейiн Есiл қаласында сатушы боп, 1973 жылдан бастап зейнетке шыққанша Есiл қаласындағы №10 дәрiханада жұмыс iстедi.
1988 жылы Крештоп-Шинкарева А.Е құжаттарын Есiл ауданындағы мемлекеттiк мұрағатқа тапсырды.
15 сәуiр Қазақ ССР мәдениетiнiң еңбек сiңiрген жұмыскерi, Красивинск кiтапханасының басқарушысы Тамара Ивановна Лисовойдың туғанына 80 жыл (1938) толар едi.
Лисовая Тамара Ивановна 1938 жылы 15 сәуiрде Солтүстiк Қазақстан облысы, Есiл ауданы, Красивое ауылында дүниеге келдi, украиндық.
Красивинский орта мектебiн бiтiргеннен кейiн 1956 жылдан бастап зейнеткерлiк демалысқа шейiн Красивинский кiтапханасында жұмыс атқарды. 1961 жылы Ақтөбе мәдени ағарту училищесiн кiтапхана iсi бойынша аяқтады.
Тамара Ивановна басқарған Красивинск ауылдық кiтапханасы үздiк кiтапхана атағын алып жүрдi.
Т.И.Лисоваяның өз мiндеттерiне адал және шығармашылық жолға "Қазақ ССРының мәдениетiне Еңбек сiңiрген қызметкерi", В.И.Лениннiң туғанына 100 жыл толу тойының құрмет тойында "Қажырлы еңбегi үшiн ." мерекелiк медальмен марапатталған, 1975,1977 жылдары «Социалистiк жарыстар жеңiмпазы» белгiсiмен марапатталды.
Алты рет ауылдастар оған жоғары сенiммен Красивый ауыл-селолық кеңесiнiң депутаты ретiнде сайлады.
1986 жылы Лисовая Т.И Есiл ауданының мұрағатына құжаттарын сақтауға тапсырды.
_________________________
ЕАММ, қ.103
9 мамыр Есiл ауданының құрметтi азаматы, Ұлы Отан соғысының қатысушысы Молдахметов Жұмабайдың туғанына 95 жыл (1923) толар едi.
Молдахметов Жумабай 1923 жылдың 9 мамырында Ақмола облысы Есiл ауданы Құмай ауылында дүниеге келген. 7 сыныптық орта мектептi бiтiрген. Мектеп бiтiрген соң совхозда әр түрлi жұмыстар атқарған. 1942 жылдың мамыр айында Кеңестiк Армия қатарына шақырылып, 1942-1944 жылдары Ұлы Отан соғысында №294 мотоатқыштар бөлiмiнде қатысты, жарақат алғаннан кейiн 1944 жылы әскерден қайтты.
Есепшi курсын өттi. Өз еңбек жолын 1945 жылы Иглик совхозында есепшi болып бастады, содан соң «Красный Запорожец» совхозының кеңсесiнде есепшi, есепке алушы боп қызмет атқарды. 1988 жылы еңбек демалысына шықты.
«Германиядағы Жеңiсi үшiн», «Ерлiгi үшiн», «Жеңiстiң 10 жылдығы», «Жеңiстiң 30 жылдығы», «СССР қарулы күштерiне 10 жыл», «Ұлы Отан соғысына 25 жыл», «Еңбек ардагерi», «СССР қарулы күштерiне 60 жыл».
Есiл аудандық мәслихатының 2008 жылдың 24 желтоқсанындағы №12/9 шешiмiмен Молдахметов Жұмабайға "Есiл ауданының Құрметтi азаматы" атағы берiлген.
_______________________________________________________
Альманах 4, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2009, б.112
12 қыркүйек Социалистiк еңбек қаһарманы, «Свободный» совхозының директоры Александр Андреевич Белобоконың туғанына 115 жыл (1903) толар едi.
Белобокий Александр Андреевич 1903 жылы 12 қыркүйекте Ленинград қаласында туған, Социалистiк Еңбек қаһарманы. 1919 жылы өз еңбек жолын темiр жолда отыратын бақылаушы болып бастады, Ленпортта, «Знамя Труда» заводында, сыра заводында жұмысшы боп, 1925-1929 жылдары Рудметаллторгта кесушi-балғашы, инженер, Якутской АССР Ялтинсктiң бидай совхозында директор, Ремтрестте бас инженер, 1946 жылдан бастап Ленинград облысы «Поляна» совхозының директоры, 1954 жылдың сәуiрiнен 1959 жылға шейiн Ақмола облысы Есiл ауданы «Свободный» совхозында директор боп жұмыс атқарды.
_______________________________________________________
Альманах 2, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2008, б.53
1 қазан Ауыл шаруашылығының еңбек сiңiрген жумысшысы, Ейский совхозының мастерi Федор Прокофьевич Прядкиннiң туғанына 90 жыл (1928) толар едi.
Прядкин Федор Прокофьевич 1928 жылы 1 қазанда Воронежск облысы Радченск районында Радченск ауылында дүниеге келген, ұлты орыс.
Радченск мектебiн бiтiргеннен кейiн 1944 жылы Раденск ауданындағы Липчанской МТС трактористтердiң курсын бiтiрдi. 1948 жылдың желтоқсанынан 1954 жылдың қарашасына дейiн №106 ет сүт совхозында механизатор боп жұмыс атқарды. 1955 жылдың қаңтарында Есiл ауданы Ейский совхозындағы тыңға келдi. 1955 жылдың қаңтарынан 1959 жылдың мамырына шейiн трактор бригадасында бригадир болып, 1959 жылдан 1965 жылға шейiн механизатор болып, 1965 жылдың наурызынан 1973 жылдың мамырына шейiн трактор бригадасында бригадир болып, 1984 жылдан бастап Ейский совхозының 3-шi трактор — егiншiлiк бригадасында жөндеушi ұста болды.
Прядкин Ф.П. көп жылдық еңбегi үшiн және өндiрiстiк көрсеткiштерi үшiн «1974 жылдағы социалистiк жарыстың жеңiмпазы» белгiсiмен, ВЛКСМ ОК «Жаңа жердi игергенi үшiн» белгiсiмен (1956), Қызыл туды еңбек орденiмен (1967), Ленин орденiмен (1972), В.И.Лениннiң туғанына 100 жыл толу тойының құрмет тойында "Қажырлы еңбегi үшiн ." мерекелiк медальмен (1970) марапатталған.
Ф.П.Прядкинге 1974 жылдың 12 наурызында Қазақ ССРы жоғарғы кеңесiнiң Төралқа жарлығымен ауыл шаруашылығының Еңбегiне лайықты қызметкер құрметтi атағы берiлдi.
Прядкин Федор Прокофьевич 2003 жылы қайтыс болды.
1987 жылы Прядкин Ф.П. Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағатына құжаттарын тапсырды.
_______________________________
ЕАММ, қ.107
3 желтоқсан Социалистiк Еңбек Қаһарманы, Есiл автотранспорттық кәсiпорынының жүргiзушiсi Николай Иванович Киреевтың туғанына 85 жыл (1933). толар едi.
Киреев Николай Иванович 1933 жылдың 3 желтоқсанында Ақмола облысының Есiл ауданының Бузулук ауылында дүниеге келген, орыс.
1950 жылы мектеп бiтiрген соң темiр жолға жол жұмысшысы боп жұмысқа орналасты. 1955 жылда қатардағы Кеңес әскерiнiң қызметтерiнен кейiн жүргiзушiлердiң курсiне түстi. 1956 жылда курсты аяқтағаннан кейiн Есiл АТЭП-та 3 класстық жүргiзушiсi болып жұмыс iстей бастады. Мамандығын жетiлдiру жолымен 1 сыныптың жүргiзушi болды. 1971 жылы жүргiзушiлердiң бригадиры болып тағайындалып, тiркеулерi бар автопойызда жұмыс iстейтiн болды. Н.И.Киреев автопойызы барлығы100 тоннадағы жүк көтеретiннiң бес тiркемелерiн құрады.
Адал еңбегi үшiн (1977 ) Қызыл туды еңбек орденiн, (1966 ) «Құрмет таңбасымен», (1976 ) Ленин орденiмен марапаттаған, (1980 ) Қазақ ССРының көлiгiне еңбегiн сiңiрген қызметкер атағы берiлген.
Н.И.Киреев 1979 жылы егiн шаруашылығының астықтарын және тағы басқа өнiмдерiн мемлекетiне өндiрiс және сату жоспарын орындағаны бойынша және социалистiк мiндеттемелердiң орындауындағы айқындалған айбынды Бүкiл одақтық социалистiк жарыста жеткен жетiстiктерi үшiн
Социалистiк Еңбек ерi атағын алған.
Н.И.Киреев жаңадан келген жас жүргiзушiлердiң арасында үлкен жетекшiлiк жұмысты атқарды, халық депутаттарының Торғай облыстық кеңесiнiң депутаты болып сайланды.
Киреев Николай Иванович 2008 жылда дүниеден өттi.
Н.И.Киреев 1984 жылы Есiл ауданының мемлекеттiк мұрағатына құжаттарын сақтауға тапсырды.
_____________________________________
ЕАММ, қ.90
9 желтоқсан Социалистiк Еңбек Қаһарманы, «Красивинский» совхозының тракторшы-машинистi Николай Васильевич Бондарьдың туғанына 85 жыл (1933) толар едi.
Бондарь Николай Васильевич 1933 жылдың 19 желтоқсанында Житомир облысы Красноармейский ауданында Великий — Луг ауылында шаруаның жанұясында дүниеге келген. 1952 жылы — Луждық 8 класстық толық емес орта мектептi бiтiрдi. 1952 жылдың қазан айынан 1956 жылдың қыркүйек айына дейiн соғыс-теңiз флотында қызмет көрсетедi.1958 жылдың ақпан айында Житомир облысындағы бiр жылдық ЛЭСХ Андрушовское училищесiн бiтiрдi. Ауыл шаруашылығының кең профилiнiң механизаторы мамандығын алды. Училищенi аяқтағаннан кейiн Қостанай облысындағы «Темiр жол» совхозында тракторшы-комбайыншы болып жұмыс iстедi. 1960 жылы Целиноград облысы Есiл ауданының «Красивинский» совхозына көшiп келдi. Өз еңбек қызметiнiң қыс мерзiмiнде осы совхоздың барлық бөлiмшелерiнде мал шаруашылығында жұмыс iстедi, қалған уақыттарында егiн шаруашылығында жұмыс атқарды. 1966 жылдың қыркүйегiнде СОКП мүшелiгiне кiрдi. 1967 жылдың сәуiр айында КСРО жоғарғы кеңестiң Төралқасында 1966 жылы өндiрiстiң үлкеюiнде және астық даярлаудағы жеткен жетiстiктерi үшiн Социалистiк Еңбек ерi атағын бердi. Октябрьское ауыл-селолық кеңесiнiң депутаты болып сайланды.
_______________________________________________________
Альманах 2, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Кокшетау, 2008, б.57
Сычев Н.2 «Звезда Николая Бондаря», «Хлебороб Приишимья», 1967 жыл, 1 мамыр
11 желтоқсан Кеңес одағы қаһарманы, Дальний совхозының трактор-егiс бригадасының бригадирi, алғаш тың игерушi Данил Потапович Нестеренконың туғанына 100 жыл (1918) толар едi.
Нестеренко Данил Потапович 1918 жылдың 11 желтоқсанында Днепропетровск облысының Минавцы ауылында дүниеге келдi. Бала 15 жасқа келгеннен кейiн ата-анасы Донбассқа көштi. Курюмовской мектебiнде 7 сыныпты бiтiргеннен кейiн ауыл шаруашылығының механикаландыру мектебiне оқуға түстi. 1939 жылы Қызыл әскерқатарына шақырылды. Қызметтi Сiбiрде өттi. Сол кездерi соғыс басталды. Данил майданға ынталанды. Ол осы өтiнiшпен әлденеше рет қолбасшылық бөлiмге барды. 1941 жылдың 31 шiлдесiнде бүйiрiнен сынықпен жараланды. Курск доғасына қатысқаны үшiн «Ерлiгi үшiн» медальмен марапатталды.
Нестеренко Данил Потаповичтiң фронт қолбасшысы генерал Рокоссовскийдiң қолы қойылған награда қағазында: «Сидоровка ауданының Любечевский ауылындағы 26.09.1943 жылғы ұрыста жаудың күштi атысына қарамастан қол пулеметiнiң отымен танк соңынан жүрген немiс автоматшыларын атып өлтiрдi. Бұл ұрыста Нестеренко Днепрде қозғалды және пулеметтiң оғымен карсыластың траншеясын басып алуды сонымен қатар Днепр арқылы қозғалған армияны жасыруды қамтамасыз еттi.
Днепр өзенiнiң оң жағалауында әскерлерге жаудың станокты пулеметi өзендi қорғауға қакпалады. Нестеренко екiншi нөмiрге өз пулеметiн берiп, ана жаудың станокты пулеметiне барып және гранатты iстен шығарып, есептi жойды.»
12 гвардиялық стрелка дивизияның 37-шi — стрелка полкiнiң ефрейторы Д.П.Нестеренкоға 1944 жылдың 15 қаңтарында КСРО жоғарғы кеңестiң Төралқа жарлығымен Кеңес Одағының Қаhарманы атағы берiлдi. Жақында батыл қаhарман Коммунистiк партия қатарына қабылданды. Берлиндегi соғысты офицер, пулемет взводының командиры ретiнде аяқтады.
1954 жылдың 9 наурызында Сталин облысының Сталин обкомымен шығарылған комсомол жолдамасы бойынша 1954 жылы Қазақстанға, «Дальний» совхозына барады. Трактор — егiншiлiк бригадасының бригадиры ретiнде тағайындалады. Кеңiстiкте өте ұнады оған. Шие бақтарын егiп, Қазақстанға жанұясын көшiруге армандады.
Дальний совхозының директоры Д.И.Нечитайло әлi тек қана басталып жатқан совхоздың орталық үй-жайына Жаныспай темiр жол станциясынан тракторлар, жанармай және тағы басқа жүктердi өткiзiп жiберуге тапсырды.
Сол қайғылы күнi, 1954 жылдың 28 сәуiрiнде Данил Нестеренко соңғы тракторларды Жаныспай станциясының жағасынан өткiзгенде өзен өте күдiктi көрiндi. Жылымсырау мұзды жiбiтiп жiбердi. Тракторшылар көшуге батылы бармады. Тәуекел үлкен болды. Жүктерi бар тракторларды не болса да тағайындалған орынға жеткiзу керек болатын . Көктем ендi кiшкене де болса күтпедi, астық жұмыстарына санаулы күндер қалды, қазир өтпесе жаныспай тасыған кезде өту мүлдем болмайды. Нестеренко өз жолдастарына үлгi көрсетейiн деп шештi. Ол жеңiл ДТ-54 тракторларын өткiзуге көмектестi. Өзiнiң ауыр С-80 тракторын өткiзген кезде мұз көтере алмады. Салқын, лай су ержүрек жiгiттi тракорымен бiрге жұтты.
________________________________________________________
Мырзашев Р. «Хлеб Есиля», Алма-Ата, 1977, 9 б.
Бектемирова Г.Д. Дальний орта мектебiнiң тарих пәнiнiң мұғалiмi
Қосымша 1
2018 жылы мүшелтойлары не басқа естен кетпес даталары
тойланатын жеке қорлар иелерiнiң тiзiмi
1.Социалистiк еңбек қаһарманы, Есiл автокөлiк кәсiпорнының жүргiзушiсi Киреев Николай Иванович (қор 90,оп.1)
2.Қазақ КСРО-сының мәдениетiнiң еңбек сiңiрген жұмысшысы, Красивинск кiтапхасының басшысы Лисовая Тамара Ивановна (қор103. оп.1)
3.Ауыл шаруашылығының еңбек сiңiрген жұмыскерi, Ейский совхозының жөндеушi ұстасы Прядкин Федор Прокофьевич (қ.107, оп.1)
4.Ұлы Отан соғысының қатысушысы Шинкарева-Крештап Антонина Елисеевна (қор 109,оп.1)
Қолданылған көздер мен әдебиеттер тiзiмi
Жарияланған көздер
Альманах 4, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Көкшетау, 2009,б.112
Альманах 2, «Ақмола облысы-адамдар, оқиға, тарих, жад» Көкшетау, 2008,б.53
«Ақмола облысы» энциклопедиясы Алматы, 2009, б.253
Жарияланбаған көздер
«Хлебороб Приишимья», 1973 жыл, 19 сәуiр
Мырзашев Р. Кiтабы «Хлеб Есиля», Алма-ата, 1977, б.9
Торғай облысының мемлекеттiк мұрағаты тақырыптық құжаттар тiзбесi «1954-1980 жылдардағы Есiл ауданының әкiмшiлiк-аумақтық және селолық Кеңес болып бөлiну өзгерiсi туралы» б.8
Смирнов О.А. Есiл бiрлестiк қоры филиалы төрағасы «ҚР-ң ардагер ұйымы» «Ұлы Отан Соғысына қатысушыларға мiнездеме»
